हरिद्वारचे रहिवासी 12 वर्षांनी विचलित स्किझोफ्रेनियाने ग्रस्त | पुणे बातम्या

पुणे: शाळेची धूसर स्मृती, गुगल मॅप्स आणि एक न सुटलेले प्रकरण यामुळे येरवडा येथील प्रादेशिक मेंटल हॉस्पिटलला शिकण्याच्या अडचणी असलेल्या एका माणसाला 14 नोव्हेंबरला निर्दोष सुटण्यापूर्वी त्याच्या कुटुंबासह 12 वर्षांनी पुन्हा एकत्र करण्यात मदत झाली.हरिद्वारचा रहिवासी शिवम (55) 2013 मध्ये केदारनाथच्या पुरानंतर बेपत्ता झाला होता आणि एक वर्षानंतर त्याच्या कुटुंबीयांनी शोधूनही काही निष्पन्न न झाल्यामुळे तो मृत झाल्याचे समजले. तो कसा तरी छत्रपती संभाजीनगर येथे आला आणि 2021 पर्यंत निराधार म्हणून एका मंदिरात राहू लागला, जेव्हा त्याच्यावर चोरीचा आरोप झाला आणि त्याला अटक करण्यात आली. तथापि, एका न्यायालयाला असे आढळून आले की तो माणूस विचलित स्किझोफ्रेनियाने ग्रस्त आहे आणि त्याला मदतीची आवश्यकता आहे.रुग्णालयातील वैद्यकीय अधीक्षक डॉ. श्रीनिवास कोलोड म्हणाले, “त्यांना तुरुंगवास भोगत असलेला रुग्ण म्हणून आमच्याकडे आणण्यात आले होते. तो बोलू शकत नव्हता, गोंधळलेला दिसत होता आणि भावना समजू शकत नव्हता. आमच्या डॉक्टरांनी त्याला डिसऑरिएंटेड स्किझोफ्रेनिया असल्याचे निदान केले. तो आक्रमक नव्हता, पण त्याला पुढील उपचारासाठी दाखल करण्यात आले होते.”रुग्णालयातील समाजसेवा अधीक्षक रोहिणी भोसले यांनी शिवमशी संवाद साधण्याचा प्रयत्न केला. “त्याला योग्य वाक्य बोलता येत नव्हते, पण त्याने त्याच्या शाळेचे नाव आणि हरिद्वारचा उल्लेख केला होता. तो पहाडी हिंदी बोलत होता, जो माझ्यासाठी आणखी एक क्लू होता. त्याचे गाव शोधण्यासाठी आणि कुटुंबाशी संपर्क साधण्यासाठी आम्ही गुगल मॅपचा वापर केला,” भोसले म्हणाले.22 नोव्हेंबर 2023 रोजी, शिवमच्या कुटुंबीयांना शेवटी शेकडो किमी दूर असलेल्या रुग्णालयात त्यांच्या प्रेयसीला जिवंत पाहण्यास मिळाले. भोसले म्हणाले, “त्यांना अश्रू अनावर झाले. अनोळखी भूमीत अशा गरीब परिस्थितीत राहणाऱ्या आपल्याच एकाला पाहणे हा आनंदाचा क्षण होता, पण हृदयद्रावकही होता.”भोसले यांनी नंतर त्याच्या अटकेच्या कारणाचा तपास केला आणि असे आढळले की त्या व्यक्तीवर भारतीय दंड संहितेच्या कलम 295 नुसार कोणत्याही वर्गाच्या लोकांच्या धर्माचा अपमान करण्याच्या उद्देशाने पूजास्थान किंवा पवित्र वस्तू नष्ट करणे, नुकसान करणे किंवा विकृत केल्याबद्दल आरोप ठेवण्यात आला आहे. कमाल शिक्षा दोन वर्षांची आहे.“आम्ही ताबडतोब छत्रपती संभाजीनगरमधील शिरूर पोलिस स्टेशनला कळवले, जेथे सध्याच्या पोलिस अधिकाऱ्यांना या प्रकरणाच्या तपशीलाबद्दल माहिती नव्हती. पोलिसांनी आरोपपत्र दाखल केले नसल्याचे नंतर आम्हाला आढळले; त्यामुळे त्याच्यावर गुन्हा दाखल झाला नाही. आमच्या हॉस्पिटलमध्ये त्याच्यावर उपचार सुरू असताना, तो समांतर तुरुंगवास भोगत होता,” भोसले म्हणाले.सर्व कागदपत्रांची तपासणी केल्यानंतर पोलिसांनी आरोपपत्र दाखल केले, असे त्या म्हणाल्या. “न्यायालयाने आरोपीला समन्स बजावले आणि चौकशीअंती शिवम निर्दोष असल्याचे आणि गुन्ह्यात त्याचा सहभाग नसल्याची पुष्टी झाली. शिवम मंदिरात राहत असल्याने खऱ्या गुन्हेगारांनी त्याला खोटे पाडले होते,” असे भोसले म्हणाले.शिवमची 14 नोव्हेंबर रोजी वैजापूर न्यायालयाने निर्दोष मुक्तता केल्यानंतर, पुनर्वसनाची प्रक्रिया वेगवान करण्यात आली. डॉ. कोलोद म्हणाले, “प्रक्रिया पार पडली असली तरी ही प्रक्रिया पूर्ण होण्यासाठी एक वर्षाचा कालावधी लागला. भोसले यांच्यासोबतच मानसोपचारतज्ज्ञ नर्सिंग स्टाफ नीलेश दिघेही या प्रकरणाचा सतत पाठपुरावा करत होते आणि रुग्णाची काळजी घेत होते.”शिवमला मानसिक आरोग्य पुनरावलोकन मंडळ, पुणे यांच्यासमोर हजर करण्यात आले, जिथे त्याच्या प्रकरणावर चर्चा झाली. मंडळाचे अध्यक्ष व जिल्हा व अतिरिक्त सत्र न्यायाधीश आर.आर.मेढे यांनी वैजापूर न्यायालयात सातत्याने पाठपुरावा केला. याच काळात रुग्णाचे नातेवाईक त्याला भेटायला येऊ लागले.शुक्रवारी, अखेरीस, शिवमला त्याच्या कुटुंबासह पुन्हा भेटता आले ज्याने त्याला सहज स्वीकारले, ही चिकाटी आणि करुणेची दुर्मिळ कथा बनली. डॉ कोलोड म्हणाले की, रुग्णालयाच्या इतिहासात शिकण्यात अडचणी असलेल्या व्यक्तीचे, तुरुंगवास भोगलेल्या व्यक्तीचे यशस्वीरित्या पुनर्वसन करण्याची ही पहिलीच वेळ आहे.